سایه تهدید کودتای نظامی بر عراق/ ناآرامی‌ها از کجا آب می‌خورد؟

مهسا مژدهی: دوشنبه شب ۲۰ عراقی در بغداد جان خود را از دست دادند و ۳۰۰ نفر دیگر زخمی شدند. این اتفاقات پس از آن افتاد که مقتدی صدر رهبر جریان صدر در عراق کناره گیری خود را از سیاست اعلام کرد. او از مدت ها پیش بعد از آنکه حزبش توانست کرسی های نسبتا زیادی را در پارلمان به دست بیاورد ولی امکان تشکیل دولت را پیدا نکرد، سرناسازگاری با پارلمان و دولت عراق را گذاشته بود. اقدام روز گذشته صدر باعث شد تا طرفداران او به خیابان های بغداد بریزند و بالا گرفتن درگیری ها و شلیک گلوله، تعدادی از آنها جان خود را از دست بدهند. اما این درگیری ها چه ریشه ای دارد؟

جعفر قنادباشی کارشناس مسائل خاورمیانه در گفتگویی با خبرآنلاین ابعاد درگیری‌های عراق را بررسی کرد:

تهدید کودتای نظامی علیه عراق/ ناآرامی‌ها از کجا آب می‌خورد؟

بیشتر بخوانید:

بالا گرفتن بحران در کشور همسایه/ چرا صدر عراق را به آشوب کشاند؟

آیا عراق با بن‌بست سیاسی روبرو شده است؟

تشکیل دولت در هاله‌ای از ابهام/ آیا گفتگوهای ملی عراق را نجات می‌دهد؟

این کارشناس با اشاره به اینکه امکان بازگشت مقتدی صدر به قدرت با رفتارهایی که از خود نشان داده بسیار دشوار به نظر می رسد گفت: حتی از جانب خود و گروهش هم به نظر من آنها در یک راه بی برگشتی گام گذاشته اند و خطاهای کنونی و به خصوص دیروز که دست به اغتشاش زدند و مرتکب جرائمی شدند، می‌تواند برای بازگشت به قدرت آنها دست و پا گیر باشد. صدر مانند یک جرقه عمل کرده.

برخی از طرفهای منطقه ای و جهانی طرفدار بهم ریختن وضعیت عراق هستند و صدر مثل کاتالیزور عمل کرده است. امریکایی ها مدت هاست که دنبال هرج و مرج در عراق و تضعیف قدرت و توقف روند تکمیل دولت سازی در این کشور هستند. از ابتدای اشغال کشور عراق طی ۲۰ سال گذشته، پیوسته درصدد بودند که نگذارند این کشور در مسیر ایجاد و برپایی یک دولت مقتدر و مردم سالار پیش برود. یک خواستی هم مربوط به کشورهایی است که عراق مقتدر را در مرزهای خودشان بر نمی تابند. در مورد مصر هم آنها نگذاشتند که دموکراسی نیم بند اجرا شود و کودتایی را ایجاد کردند.

قناد باشی تاکید کرد: برخی از تحلیل ها همه مشکلات را ناشی از اقدامات مقتدی صدر می دانند. در حالی که عامل اصلی که خواستار بهم ریختن اوضاع عراق هستند، در پشت صحنه از این شرایط بهره برداری می کنند. آنها می دانند که عراق مقتدر یعنی خروج امریکایی ها. مصوبه مجلس عراق خروج نیروهای امریکایی است. کسانی که در حال حاضر دوست عراق هستند باید متوجه شوند که دو مساله برای عراق ارزشمند است. یکی دولت و ساختار سیاسی مبتنی بر ارای مردم و دیگری امنیت. این دو چیز برای هر کاری در عراق، بسیار لازم است. ساختار نظام عراق نباید بهم بریزد. وگرنه باعث پاره پاره شدن عراق می شود. اگر امنیت نباشد هم مردم مجبورند به کشورهای مختلف کوچ کنند. گروه های تکفیری هم ممکن است بین آنها شکل بگیرند. در حال حاضر آحاد مردم و احزاب عراق وظیفه دارند ساختار سیاسی را حفظ کنند و نگذارند پارلمان منحل شود و قوه مجریه زمینگیر شود.

او در مورد وضعیت امنیت در عراق توضیح داد: مردم عراق ۲۰ سال است که روی ارامش ندیدند. انواع خشن ترین خشونت ها را از طریق داعش دست ساخته غرب تجربه کردند. نبود دولت و کاهش دولت داخلی را هم تجربه کرده اند. این امید به درک و هوشمندی مردم عراق هست که در این شرایط کمک کنند تا اتش ناامنی خاموش شود. عراق امروز مثل ۲۰ سال و ۱۰ سال قبل نیستند. مقامات سیاسی عراق دوست و دشمن خود را خوب شناختند. البته زمانی که اقای الکاظمی مانور نظامی با عربستان برگزار کرد مشخص شد که کودتای نظامی در پیش است. به نظر می آید انها در نظر دارند که ناامنی ایجاد شود تا کودتایی بکنند و این به معنای ذبح نهادهای دموکراتیک است. کاری که مقتدی صدر می کند و در صدد منحل کردن پارلمان است، امکان یک کودتا را تقویت می کند. در شهرها حکومت نظامی ایجاد شده و اگر پارلمان تعطیل شود، مرگ دموکراسی اتفاق می افتد. مردم عراق باید بدانند که امنیت باید تحت اشراف اراء مردم و پارلمان ایجاد شود و نه تحت کنترل نظامی گری.

۳۱۱۳۱۲